ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Η κοινοποίηση των αποτελεσμάτων της Γενικής Απογραφής 2011 απ’ τη Στατιστική Αρχή της Αλβανίας επιβεβαίωσε τις ανησυχίες της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας ότι πρόκειται για τεχνητά στοιχεία τα οποία καταρτίστηκαν χωρίς πραγματική συλλογή.


Σύμφωνα με τα «επίσημα»αποτελέσματα, το 83,2 % του πληθυσμού δήλωσαν Αλβανοί, ήτοι 2.329.715 πολίτες. Ενώ μόνο το 0.87% ή 24.361 ήταν εκείνοι που δήλωσαν Έλληνες. Επίσης, ως ορθόδοξοι χριστιανοί καταγράφονται μόνον 6,75% ενώ 10,03% καταγράφονται ως Καθολικοί (ένα πσοστό που παραμένει στάσιμο από το 1900!) και 56,70% ως Μουσουλμάνοι. Σημειώνουμε δε ότι η συμπλήρωση των δελτίων καταγραφής υποχρεωτικά έγινε με μολύβι, για εύλογους βέβαια λόγους.

Αν αναλογιστούμε ότι στην Ελλάδα αποδίδονται περίπου 300.000 «Ειδικά Δελτία Ταυτότητας Ομογενούς», ότι ο πρώην Πρόξενος Κορυτσάς κ. Θ. Οικονόμου, έκανε λόγο γα 30.000 κατοίκους της περιφέρειας Κορυτσάς που δήλ...ωναν έλληνες και ότι μέχρι πρόσφατα το ποσοστό των ορθοδόξων στην Αλβανία ανέρχονταν στους 30%, το λαθράιο της υπόθεσης γίνεται αυτονόητο.

Κατόπιν τούτου, η Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αυστραλίας απορρίπτει εξ ολοκλήρου τη διαδικασία και παραμένει στην απαίτηση εφαρμογής μια κρατικής διαδικασίας που θα στοχεύσει ακριβώς την απογραφή των μελών των μειονοτήτων και τη θρησκευτική διαστρωμάτωση της κοινωνίας στην Αλβανία.

Εν τούτοις όμως καταγγέλλουμε άλλη μια φορά την κραυγαλέα προβοκάτσια που επιχειρείται εις βάρος της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, των άλλων μειονοτήτων και της Ορθοδόξου Κοινότητας στη χώρα.

Φαίνεται πως κάποιοι κύκλοι δεν αρκούνται στην εθνικιστική ρητορική την οποία καταγγέλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προχωρούν σε πρακτικές στατιστικής συρρίκνωσης έχοντας στο πίσω μέρος του εγκεφάλου και τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων που πρέπει να εφαρμόσουν για τις μειονότητες και τις θρησκευτικές κοινότητες. Δεν θα περάσουν όμως διότι δεν αρμόζουν με το προαπαιτούμενο ειλικρινούς και εποικοδομητικής συμπεριφοράς που επιβάλει η διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.

Ως Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αυστραλίας, παραμένουμε στη θέση μας ότι σε ότι αφορά τα μεγέθη και τη γεωγραφία της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας καθώς και τη θρησκευτική διαστρωμάτωση η διαδικασία είναι άκυρη και δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ούτε απ’ τη Κυβέρνηση και ούτε από τους διεθνείς οργανισμούς.

Epirotes Abroad Blast Berisha’s “Greater Albania”

The World Council of Epirotes Abroad condemned Albania Prime Minister Sali Berisha’s statements about a “Greater Albania,” that includes Greek territories. His remarks came ahead of celebrations to mark the centenary of his country’s independence, in Aulona, and led Greek Foreign Minister Dimitris Avramopoulos to cancel a planned visit.

“We were surprised to hear about Mr. Sali Berisha’s nationalistic remarks, which we condemn,” the World Council of Epirotes Abroad stated. “At these moments that all Europe makes efforts to fight racism and nationalism, which is developing increasingly, the Prime Minister of Albania adds fuel in the fire making these without precedent comments in regard to ‘a Greater Albania,’ posing in this way a huge problem to the diplomatic efforts on behalf of Greece for greater neighborly relations with Albania.”

The Panepirotic Federation of Australia joined in the condemnation. It said in a statement: “The Northern Epirus Greeks living in Albanian territories, feel at such moments that they are not sheltered. In these regions where Northern Epirus Greeks are living, and which are included legally in Greek territories, there is an intense Anti-Greek action terrifying them. The Panepirotic Federation of Australia urges the Prime Minister of Albania to revoke (his comments) since in this country, Greeks are and will always be a timeless reality.”

By Christina Flora
first published in USA Greek Reporter

http://usa.greekreporter.com/2012/12/03/epirotes-abroad-blast-berishas-greater-albania/

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΥ ἙΠΙ ΓΗΣ ΑΛΛΟΤΡΙΑΣ"

Στις 25 Νοεμβρίου στην αίθουσα του Παναρκαδικού Συλλόγου Μελβούρνης «Ο Κολοκοτρώνης» ο Ελληνοαυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος Μελβούρνης παρουσιάσε μουσικό απόγευμα αφιερωμένο στην ανθολογία ελληνοαυστραλιανής μουσικής «Επί γης αλλοτρίας»/In α Strange Land του Παυλού Ανδρόνικου και Στέλιου Αδάμ.

Η εκδήλωση, στην οποία σημειώθηκε αρκετή προσέλευση συμπαροίκων, αποτέλεσε εξαιρετική ευκαιρία να γίνουν ευρύτερα γνωστοί καλλιτέχνες που συνέβαλαν στην ανθολογία, και να ακουστούν μοναδικές ερμηνείες ελληνοαυστραλιανών τραγουδιών από τους ίδιους τους συνθέτες.

Ο γνωστός ακαδημαϊκός Παύλος Ανδρόνικος μίλησε για τη γένεση και την παραγωγή του CD «Επί γης αλλοτρίας» ενώ ο Κώστας Καλυμνιός, o γραμματέας της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αυστραλιας, ο οποίος παρουσίασε την ανθολογία, τόνισε:

«Ήθελα απλώς να σας αφήσω με μία σκέψη, συνδεόμενη με αυτά που προείπα πριν λίγου. Το αν τα τραγούδια αυτά θα περάσουν στο υποσυνείδητο των ελλήνων της αυστραλίας, το αν θα καταφέρουν να μας αγγίξουν, δεν είμαστε σε θέση να το κρίνουμε σήμερα. Το μέλλον θα δέιξει. Όμως, αν κρίνουμε από παρόμοιες προσπάθεις, όπως η πρόσφατη επιτυχημένη μελοποίηση των ποιημάτων του Νικηφόρου Βρεττάκου από τον Ρόρρη, είναι ένα είδος μουσικής που έχει πολλά να προσφέρει και βρίσκει ακόμη λαϊκά ερεισματα. Οπότε, για να μην υπάρχουν μόνο για τους μελετητές και για τους ιστοσελιδόβιους, τα τραγούδια της σημερινής προσπάθειας, πρέπει να ακουστούν ευρύτατα. Είμαστε σε προνομιούχα θέση εφόσον κατέχουμε τόσες μορφές μέσων μαζικής ενημέρωσης όπου η δουλειά αυτή μπορεί να γίνει ευρύτερα γνωστή. Η δική μας υποχρέωση λοιπόν, είναι να συντελέσουμε στην διάδοση των τραγουδιών αυτών. Κατεβάστε τα από το διαδίκτυο, διαδόστε τα, όσοι έχετε ραδιοφωνικά προγράμματα, παρουσιάστε τα και δέστε τα να αγριέυουν και να θεριεύουν στο υποδηνείδητό μας.»

Στη συνέχεια οι μουσικοί και συνθέτες Ανδρέας Κυριακόπουλος, Αργύρης Αργυρόπουλος, Κριστέλλα Δημητρίου και το συγκρότημα «Ξυλούρη,»παρουσίασαν τραγούδια από τη συλλογή.

Κλείνοντας την εκδήλωση, η πρόεδρος του Ελληνοαυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, Καίτη Αλεξοπούλου εξύμνησε την ποιοτική παραγωγή του CD, προσβλέποντας σε παρόμοιες προσπάθειες μελοποίησης της εργασίας των μεταγενέστερων παροικιακών ποιητών, στο εγγύς μέλλον.

Μεταξύ άλλων, ο γραμματέας της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αυστραλιας,  Κώστας Καλυμνιός, είπε:

Κατά πολλούς, η μελοποίηση ελληνικών ποιημάτων είναι μια διαδικασία που είχε σχεδόν γίνει μόδα μεταξύ των δεκαετίων του 50 και 80, ωθώντας κάμποσους καταξιωμένους έλληνες μουσικούς να κρατάνε πάντα μια απόσταση από αυτή την τάση . Η φράση που έχουμε ακούσει και διαβάσει πολλές φορές, ότι “η ποίηση ήρθε κοντά στον λαό” μέσω της ενασχόλησης πολλών συνθετών με την μελοποίηση ποιημάτων, φαίνεται πως άφηνε αδιάφορο τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος υποστήριζε ότι: «η ποίηση και η μουσική έχουνε μια αυτάρκεια και δεν περιμένουνε τα καινούργια έργα για να ξαναϋπάρξουν.»

Βεβαίως, χρησιμοποιώντας τον όρο μελοποίηση, εννοούμε την επένδυση με μουσική ενός ποιήματος που υπάρχει πριν την ενασχόληση του συνθέτου με αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση αλλά στενά συνδεδεμένα όμως, υπάρχουν και οι οι στίχοι, που γράφονται για να γίνουν τραγούδια και δεν προϋπάρχουν ως ποιητικά κείμενα πριν μελοποιηθούν.

Είμαι από αυτους που πιστεύουν ότι η έκφραση «μελοποιημένη ποίηση» αποτελεί πλεονασμό. Η μελοποίηση αναποιεί, μεουσιώνει και μετεμποιεί ένα ήδη υπάρχον ποίημα, δίνοντάς σε αυτό επιπρόσθετες διαστάσεις, χωρίς να αλλοιώσει με οποιονδήποτε τρόπο την αρχική ουσία και υπόστασή του. Επίσης αν κάνουμε μια ιστορική ανασκόπηση στην αφετηρία της λογοτεχνικής μας παράδοσης, θα παρατηρήσουμε ότι από τον καιρο ακόμη του Ομήρου, χρονολογείται η μελοποίηση στίχων για εύκολη αποστήθιση και για παράδοση του νοήματος. Από τον Όμηρο στον Ρωμανό το Μελωδό ό οποίος προσάπτει Αραμαϊκά ακούσματα σε μια ελληνική μορφή τέχνης –κάτι άμεσου εδιαφέροντος όσον αφορά τη υπόθεση μετεμφύτευσης της ελληνικής παράδοσης στην Αυστραλία οπότε γίνεται περοσσοτερο ελληνιστική παρά ελληνική η διαδικασία αυτή –και έτσι εἰμαστε σε θέση να κάνουμε τους αρμόδιους παραλληλισμούς - με τη σημερινή μας κατάσταση - και από το Ρωμανό το Μελωδό, στον Διγενή Ακρίτα και στον Ερωτόκριτο, από τον Ερωτόκριτο στα δημοτικά μας τραγούδια και από τα δημοτικά μας τραγούδια στις μελοποιήσεις των ποιητών Ελύτη, Ρίτσου και άλλων, βλέπουμε λοιπόν ότι η υπόθεση μελοποίησης του έμμετρου λόγου δεν είναι μια ντεμοντέ μουσικό στιχοπλαστική τεχνική που φτάνει καθυστερημένα και επιβεβλημένα στις ακτές της Αυστραλίας. Αντίθετα, είναι μια πανάρχαια συνήθεια, βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητο του κάθε έλληνα. Κατά συνέπεια, διότι αυτό ήταν το πρώτο ερώτημα που μου προέκυψε γύρω από την παρουσίαση του δίσκου Ἑπί Γης Αλλοτρίας» –η μελοποίηση στίχων ελλήνων ποιητών εδώ στην Αυστραλία δικαιολογείται και γίνεται εντελώς αποδεκτή διότι προκειται για μια γνήσια επιβίωση μιας πανάρχαιας διαδικασιας.

Υπάρχουν όμως κι άλλα τα ερωτήματα που αναβλύζουν από την δημιουργία και παρουσίαση του Συμπαγή Δίσκου «Επί Γης Αλλοτρίας,» που στην Αγγλική μεταδίδεται ως – In a strange land. –παραπέμποντας στον Εκατοστό τριακοστό έκτο ψαλμό (πώς άσομαι την ωδήν Κυρίου επί γης αλλοτρίας;) - και ιδιαίτερα εφόσον ο εν λόγω Κύριος τυγχάνει να είναι ο μέγιστος ποιητής. Πώς λοιπόν, εν κυμβάλοις και αλλαλαγμώ; εν ψαλτηρίω και κιθάρα; εν χορδαίς και οργάνοις; ή όλα αυτά μαζί, και βάλε;

Οι Παραγωγοί του Δίσκου, ο Παύλος Ανδρόνικος και ο Στιβ Αδάμου, συσστρατεύουν μία εκλεκτή συλλογή από τους πλέον καταξιωμένους συνθέτες, στιχουργούς, μουσικούς και ερμηνευτές της ομογένειας, ώστε να θέσουν αυτό το ερώτημα των Ψαλμών και να το λήσουν. Στον Ψαλμό, μας εκμυστηρεύεται ο Παύλος, η λέξη «αλλότριος» σημαίνει «που ανήκει σε άλλους», αλλά, «έχοντας υπόψη και την αγγλική μετάφραση του τίτλου, για τη συλλογή αυτή μου φαίνονταν κατάλληλες και οι άλλες έννοιες της λέξης, δηλ. «παράξενος» ή «ασυνήθιστος». Το φυσικό περιβάλλον της Αυστραλίας, τα ζώα και τα φυτά της, μου φάνηκαν πολύ παράξενα όταν πρωτοήρθα εδώ το 1981. Αυτή η εντύπωση μου έχει μείνει μέχρι σήμερα».

Ο εκατοστός τριακοστος έκτος Ψαλμός συνεχίζει τοιουτοτρόπως: «εάν επιλαθώμαι σου Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου» -δηλαδή -αν σε λησμονήσω (αντι για Ιερουσαλήμ προσθέτουμε Ελλάδα ή πατρίδα), ας ξεραθεί η δεξιά μου. Επανέρχομαι λοιπόν στον πρωταρχικό μου στοχασμό –και υποθέτω ότι για τους παραγωγούς, τους συνθέτες, τους μουσικούς και τους ποιητάς, - κρίνεται αναγκαίο να άδωμεν την ωδήν Κυρίου εις την αλλοτρίαν, ας είναι παράξενη, ξενική και ασυνήθιστη αυτή, ίνα μήν λησμονήσωμεν την πρωταρχική μας Ιερουσαλήμ. Το ότι αυτή η συνεχόμενη επαγρύπνιση αποδίδει πνευματικά ποσοτά άλλωστε αποδεικνύεται από το ότι οι απόγονοι των Ισραηλιτών που θρηνούσαν επί των ποταμών Βαβυλώνος παρέμειναν εκεί άνω των δύο χιλιάδων χρόνων, διατηρώντας πλήρως τις παραδόσεις των, μέχρι που εκτοπίστηκαν το 1948 από τους Άραβες. Στα συμφραζόμενα λοιπόν η αντίληψη ότι όποιος θρηνει, όποιος μελοποιεί την αίσθηση της εξορίας και του μετατοπισμού του, δεν θα ξεχάσει ποτέ το ποιος είναι και από που προέρχεται.

Η Αυστραλία είναι λοιπόν η «αλλότρια γη», όπου διεξάγεται η προαναφερθείσα διαδικασία διατήρισης μιας ιστορικής και εθνοκοινωνικής μνήμης και τα πρώτα τραγούδια σε αυτή τη συλλογή παρουσιάζονται σε σειρά που χρονολογεί και περιγράφει τον πρωταρχικό εκτοπισμό και την πορεία εξορίας στους Αντίποδες. Η ανθολογία ξεκινά από τον ελληνικό κόσμο με τραγούδι που η μουσική και οι στίχοι του επικαλούνται την ελληνική δημοτική παράδοση, συνεχίζει με το ασυνίθιστόο τραγούδι Φεύγω, όπου υπάρχουν αν δεν κάνω λάθος και ακούσματα από την Μισιρλού στην ενορχήστρωση, και φτάνει στην «αλλότρια γη» με τις ορχηστρικές συνθέσεις «Επί γης αλλοτρίας» και «Ρόδινες λίμνες» -όπου συναντούμε ηχητικά στοιχεία από την μουσική παράδοση των ιθαγενών.

Η εργατική ζωή όπως την ζουν καθημερινά πολλοί μετανάστες στην αλλότρια γη αποτελεί το αντικείμενο του «Μέρα με τη μέρα», ένα ζωηρό τραγούδι ροκ με θέμα την εργασία στα εργοστάσια. Θα το ακούσετε αλλά για μένα είναι ένα μικρο μαρξιστο-αριστοφανικό διαμάντι αξιοπρόσεχτο διοτι ή λεπτή του ειρωνεια κινδινεύει να αγνοηθεί από τους λιγότερα σχολαστικούς ακροατές του. Ενώ καταφέρεται εναντίον των αφεντάδων και των κεφαλαιοκρατών

« Στις μηχανές της Αυστραλίας

Φτιάχνουμε θαύματα πολλά

Για να πλουτίσουν οι αφεντάδες,

Να ’ναι καλά, να ’ναι καλά.»

Αυτό που αφήνει να εννοηθεί η μελοποιητής είναι οτι δεν πλουτίζουν μόνον οι αφεντάδες, αλλά οι ίδιοι οι εργάτες –εδώ βρίσκουμε, ύπουλα παραθετημένο σε ένα συμπαγή δίσκο του οποίου ο δηλωμένος σκοπός ειναι να παραθέσει τα τραγούδια της εξορίας μας, -την απαρχή της μυθολόγησης της παρουσίας μας στην Αυστραλία. –Αν δεν πλουτίζαμε, αν δεν ευημερούσαμε, αν δεν προσεταιριζόμαστε τις αρχές των κεφαλαιοκρατών και των αφεντάδων, αν δεν αποθησαυρίζαμε το απαιτούμενο ποσον ώστε να δωροδοκούμε τα εγγόνια μας να μας επισκέπτονται –τότες ποιος ο λόγος της εξορίας μας; Αλεξιχάριτος και τρομερός στοχασμός. Επιπλέον, και ανοίγουμε παρένθεση, ακούγοντας το τραγούδι αυτό, και κάποια άλλα της συλλογής, δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε ότι αυτά τα τραγούδια διαφυλούν μια πραγματικότητα που έχει πια εκλείψει. Η πλειοψηφία των ελλήνων μεταναστών και τα παιδιά τους, ανήκουν στην μικροαστική τάξη, όχι στην εργατική και η καθημερινή τους πραγματικότητα είναι πολύ πιο διαφορετική, εφόσον έχει συμβιβαστεί οικιοθελώς στις υποδείξεις της καπιταλιστικής κοινωνίας. Θα χρειαστεί λοιπόν, ένας δέυτερος τόμος αυτού του δίσκου αποκελιστικά με τραγούδια τις πλέον προσαρμοσμένης πρώτης γενιάς και δεύτερης γενιάς που να εκφράζει την σημερινή κατάσταση. Μάλλον ο τίτλος του θα πρέπει να είναι «Επί γης οικείας»» και όχι αλλοτρίας, αλλά αυτή η συζήτηση δεν είναι του παρόντος....

Κλείνουμε λοιπόν την παρένθεση, για να φτάσουμε σε ένα ακόμη αριστούρημα, από εκείνα που κεντούν την καρδιά μας, το τραγούδι: «Ο ίδιος ήλιος,» της Γεωργίας Ηρακλεόυς , ένα ξέσπασμα χαρμολύπης για μια χαμενη πατριδα, συγκεκριμένα την Κερύνεια, που συνδέεται με την σημερινή τοποθεσία της ποιήτριας, διαμέσου της βεβαιότητος της ανατολής του ήλιου. Ίσως αυτή να είναι η κορυφαία στιγμή του δίσκου. Πρόκειται για ένα αξιόλογο τραγούδι με μια μουσική προσέγγιση πολύ διαφορετική από εκείνες που τείνουν προς λαμψιστικές, μανουσομανουσακικές φανφάρες ενώ στην προκειμένη περίπτωση, η ενορχήστρωση ειναι λυτή και πετυχημένη.

Άκρως συνδεδεμένο θεματικά με το τραγούδι της Ηρακλέους, είναι το τραγούδι «Πήρανε τον ήλιο» όπου η νοσταλγική ματιά του αειμνηστου Νίκου Νινολάκη στρέφεται στην απώλεια των φυσικών στοιχείων της Κρήτης. Οι στίχοι –«Η ιστορία έτσι αρχίζει. Στης μνήμης τα θολά νερά/Ατέλειωτα η καρδιά μου αρμενίζει,» είναι από τους πιο βαρυσήμαντους της μεταναστευτικής ποιησης, αποδεικνύοντας ότι η εξορία δεν είναι μια τελεσίδικη κατάσταση, αλλά μία που εξελίσσεται συνεχώς και ίσως αεναώς.

Αντίθετα, στο «Είναι στιγμές» ο Γιώργος Ξυλούρης, ως γνωστόν επίσης Κρητικός, χαίρεται τις στιγμές που η καρδιά πλημμυρίζει από την αγάπη της ζωής και της πορείας της.

Με τις «Πέντε αλογόμυγες» η συλλογή μπαίνει σε θέματα προσωπικών και κοινωνικών σχέσεων. Το ροκ ύφος χρησιμοποιείται για να εκφραστεί θυμός και απογοήτευση με τους «καθώς πρέπει κύριους» που απαιτούν όλοι να τους μοιάζουν. Οι άνθρωποι αυτοί είναι σαν τις αλογόμυγες που με κάθε ευκαιρία στήνουνε καρτέρι για να «φάνε την ουρά μας». «Εγώ τρελός δεν ήμουνα,» δηλώνει εξαγριωμένος ο Στέλιος Τσιόλας, «τρελλό μ’ έχετε κάνει». Πάλι πιστεύω οτι υπάρχουν δυο πτυχές τουε τραγουδιού αυτού και οτι ειναι περισσότερο ανατρεπτικό από ότι δηλώνει. Εἰναι ο Στέλιος που θέλει να μας τρελάνει, εμάς «και τα κέρατά μας,» όπως λέει για ευλογους πάντα λόγους.

Η Κριστέλλα Δημητρίου φέρνει μια αλλαγή κλίματος με το «Για το Γιάννη», ένα τρυφερό τραγούδι αγάπης που εκφράζει τη λαχτάρα για στοργή: «Θέλω να ξαναγυρίσω στη φιλική σου αγκαλιά για λίγη ζεστασιά, για λίγη ζεστασιά». «Το ρόδι», ένα από τα πιο εντυπωσιακά ποιήματα του Δημήτρη Τσαλουμά και ένα από τα πιο ωραία τραγούδια του μακαρίτη Κώστα Τσικαδέρη, συνεχίζει το θέμα της αγάπης: «Το ρόδι που λιμπίστηκες, αγάπη, αγάπη, χρόνος το δένει ασήκωτος, νερό απ’ το γαίμα πιο ακριβό. Μα στην αυλή μου οι γέροντες το βράδι, βράδι, λένε πως ήταν άπρεπο να θρέψω εγώ τέτοιο καρπό».

Αφού η νύχτα είναι το κύριο φόντο στο Ρόδι, ο Δίσκος συνεχίζει με τον «Ύμνο στη Νύχτα» της Κριστέλλας Δημητρίου. Ύμνος είναι και το επόμενο τραγούδι του Αχιλλέα Γιαγκούλλη «Μια γης.» Υμνείται εδώ η ομορφιά της Κύπρου, αλλά αναγνωρίζεται συνάμα και η τραγωδία της. Με αυτή την τραγωδία καταπιάνεται και το τραγούδι «Mε του καημού τα χείλη»: «Το ’ξερες πως στο πέλαγος μια κόρη είχες χάσει... κι αυτή τραγούδι έπλεξε με νήμα τους αιώνες, τραγούδαγε για λεφτεριά ατέλειωτους χειμώνες.» Το ποίημα τελειώνει με μια συγκινητική έκκληση της κόρης, δηλαδή της Κύπρου, προς τη μάνα: «Ήλιε μου, πες στη μάνα μου με του καημού τα χείλη, τα ναύλα για τη λεφτεριά και μιαν ευχή να στείλει».

 

Είναι ειρωνικό ότι στα πλαίσια της ανθολογίας το τραγούδι «Τα λόγια είναι δηλητήριο» αντιπροσωπεύει τη συμβίωση της ελληνικής με την αγγλική γλώσσα, καθώς και τη συνύπαρξη των δύο πολιτισμών που αυτές εκφράζουν –καθώς βέβαια και τη συνυπαρξη μέλους με στίχου. Λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις που ακούγονται σ’ αυτό το τραγούδι, είναι πρέπον να τελειώνει η συλλογή με το ορχηστρικό Ο Γαλανογένης, ίσως μια παραποπμή στον Ποσειδώνα ο θυμός του οποίου μας προκάλεσε την μεγάλη μας Οδύσσεια και που χρησιμoποιεί «φωνές» χωρίς λόγια.

Πέραν των τραγουδιών ας πούμε και λίγα λόγια για την μουσική. Πιστέυω ότι μία πετυχημένη μελοποίηση ενός ποιήματος είναι αυτή που όχι αποκλειστικά θα μετεφέρει τα διάφορα νόηματα του ποιήματος στον ακροατή, αλλά ως επί το πλείστον θα κάνει τις λέξεις και τους στίχους πιο προσιτούς. Το Καπνισμένο Τσουκάλι του Ρίτσου, με τη μουσική του Χρήστου Λεοντή, η Ρωμιοσύνη με μουσική του Θεοδωράκη αποτελούν αξιλόλογα παραδείγματα μουσικής δυναμικής, που αποδίδει όχι μόνο το νόημα αλλά και τη μαχητικότητα, την στράτευμένη αποφασιστικότητα των καιρών εκείνων. Είναι μουσική που πηγάζει βαθιά από την ψυχοσύνθεση του έλληνα και γιαυτό και τον αγγίζει, ακόμα και σήμερα. Αναγκαστικά λοιπόν, συγκρίνουμε το παρόν έργο με τις επιτυχιμένες μελοποιήσεις του παρελθόντος.

Δύο είναι τα ερωτήματα που γεννιούνται. Ανταποκρίνεται η μουσική επένδυση πρώτα στο νόημα του ποιήματος και δεύτερον, αν αποτελεί γνήσια έκφραση ενός Ελληνο-Αυστραλιανού χωροχρόνου. Αυτό το δεύτερο είναι ένα δύσκολο ερώτημα –που ίσως δεν μπορεί να απαντηθεί. Εν συγκρίση με τις μελοποιήσεις των ποιημάτων των μεγάλων ποιητών, οι συγκεκριμένες μελοποιήσεις γίνονται σε μία εποχή παγκοσμιοποίησης και μάλιστα σε μία χώρα πολυπολιτισμική που δεν έχει δική της μουσική παράδοση και όπου η μουσική αισθητική των συμπαροίκων είναι ποιικιλόμορφη όσο οι μουσικές εμπνεύσεις που υπαρχουν στη χώρα αυτή.

Στο δίσκο αυτό λοιπόν, συναντούμε ακούσματα από παραδοσική μουσική, ρεμπέτικα, στην περίπτωση μάλιστα των τραγουδιών που επιμελήθηκε ο αείμνηστος Κώστας Τσικαδέρης, συναντούμε μουσικά σχήματα και ακούσματα που αντικατοπτρίζουν πιστά ένα ιδιαίτερο μουσικό κίνημα το οποίο έφτασε στο απόγειο τού στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα και στις αρχές του οδγόντα. Πέραν τούτου, υπάρχει το ρόκ στοιχείο του Στέλιου Τσιόλα, κλασσικά ακούσματα και πολλά άλλα που καθιστούν την ακρόαση του δίσκου μία Οδύσσεια. Καταλήγω λοιπόν στο ότι η μουσική επένδυση πετυχαίνει στο να αποδίδει την πολυπολιτιστική, παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα με τη πληθώρα εμπνεύσεων, που υπάρχει στην Αυστραλία, καθώς και τις τάσεις συντηριτισμού και προσφυγής στο παρελθόν που εκδηλώνονται υποσυνείδητα από Αυστραλο-έλληνες οι οποίοι διαπραγματεύονται την πολτιστική και εθνική τους ταυτότητα. Τώρα το αν η μουσική αυτή αποδίδει το νόημα των στίχων –αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το κρίνει ο καθένας μας ανάλογα με τις μουσικές μας προτιμήσεις. Πάντως στο δίσκο αυτό έχουν δουλέψει καταξιωμένοι καλλιτέχνες της παροικίας μας. Έχω αναφερθεί ήδη στον Κώστα Τσικαδέρη και τον Στέλιο Τσιόλα αλλά επίσης συνεργάζονται άλλοι εξίσου σημαντικοί και ταλαντούχοι μουσικοί όπως ο Γιώργος Ξυλούρης, ο Αργύρης Αργυρόπουλος, ο Αχιλλέας Γιαγκουλής και πάρα πολύ άλλοι. Οι συτντελεστές τις παραγωγής αυτού του δίσκου πραγματικά γράφουν σήμερα ιστορία και θα θυμηθείτε ότι η δουλεία αυτή σίγουρα θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους μελλοντικούς μελετητές.

Κλείνοντας αυτή τη μικρή αναφορά, ήθελα απλώς να σας αφήσω με μία σκέψη, συνδεόμενη με αυτά που προείπα πριν λίγου. Το αν τα τραγούδια αυτά θα περάσουν στο υποσυνείδητο των ελλήνων της αυστραλίας, το αν θα καταφέρουν να μας αγγίξουν δεν είμαστε σε θέση να το κρίνουμε σήμερα. Το μέλλον θα δείξει. Όμως, αν κρίνουμε από παρόμοιες προσπάθεις, όπως η πρόσφατη επιτυχημένη μελοποίηση των ποιημάτων του Νικηφόρου Βρεττάκου, είναι ένα είδος μουσικής που έχει πολλά να προσφέρει και βρίσκει ακόμη λαϊκά ερεισματα. Οπότε, για να μην υπάρχουν μόνο για τους μελετήτές και για τους ιστοσελιδόβιους, τα τραγούδια του δίσκου Ἑπί Γης Αλλότριας, που υπάρχουν όλα στην ιστοσελίδα του Παλυου Ανδρόνικου http://members.iinet.net.au/~andronikos/InAStrangeLand.html , πρέπει να ακουστούν ευρύτατα. Είμαστε σε προνομιούχα θέση εφόσον κατέχουμε τόσες μορφές μέσων μαζικής ενημέρωσης όπου η δουλειά αυτή μπορεί να γίνει ευρύτερα γνωστή. Η δική μας υποχρέωση λοιπόν, είναι να συντελέσουμε στην διάδοση των τραγουδιών αυτών. Κατεβάστε τα από το διαδίκτυο, διαδόστε τα, όσοι έχετε ραδιοφωνικά προγράμματα παρουσιάστε τα και δέστε τα να αγριέυουν και να θεριέυουν στο υποσυνείδητό μας.

ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ

ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ

Φαντάσου ευγενή αναγνώστη , αν μπορείς, ότι ο δικός μας δυσάρεστος χειμώνας μεταμορφώθηκε σε ένα λαμπερό καλοκαίρι και ότι λιάζεσαι με μια χαρακτηριστική παραλία της Μελβούρνης, π.χ. στο Brighton, παρέα με τις δυο αδερφές σου.

Καθώς αλλάζεις πλευρά βαριεστημένα και επιτρέπεις στον αυστραλιανό ήλιο να τηγανίσει ακόμα και αυγό στην πλάτη σου, γυρνάς στις αδερφές σου και τις ρωτάς στα ελληνικά : «Μου δίνεις λιγάκι το αντηλιακό ;».

Σχεδόν αμέσως δύο εύσωμα θηρία που κάθονται δίπλα σου και που μέχρι τώρα έμεναν απαρατήρητοι, σηκώνονται, υψώνονται από πάνω σου και απαιτούν: « Τι είπες; Πως τολμάς να μιλάς ελληνικά; Εάν θες να μιλάς ελληνικά πήγαινε στην Ελλάδα και κάνε ηλιοθεραπεία στις παραλίες εκεί. Εδώ είναι Αυστραλία. Μην μιλήσεις ποτέ ξανά ελληνικά εδώ».

Προσπαθείς να εξηγήσεις και με συντακτικά λάθη: «Άντε και **** Θα μιλάω ότι γλώσσα θέλω.» Και τότε στους δύο εύσωμους συνομιλητές σας προστίθενται ανεπαίσθητα και άλλοι δύο, σε αρπάζουν από τις μασχάλες και σε σέρνουν προς τη θάλασσα. Μόλις φτάνεις την αλμύρα σου κρατάνε το κεφάλι κάτω από το νερό με ξεκάθαρο σκοπό να σε πνίξουν. Ο λαιμός σου γεμίζει με νερό, η καρδιά σου αρχίζει να σφυροκοπάτε πάνω στα πλευρά σου και δευτερόλεπτα πριν χάσεις τις αισθήσεις σου σε τραβάνε από το νερό και επίκειται η πίστη σου από κάποιους ενδιαφερόμενους περαστικούς που αδυνατούν να πιστέψουν το έγκλημα που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια τους.

Πραγματικά αυτό είναι ένα σενάριο που θα μπορούσε να λάβει χώρα μόνο σε μια παθιασμένη ένωση μιας κυματώδους αυστραλιανής σαπουνόπερας και σε Ελληνο- Αυστραλιανές αξιώσεις ενός τηλεοπτικού δράματος. Γιατί σε αυτή τη χώρα, τόσο εμφανείς εκδηλώσεις ρατσισμού είναι, ευτυχώς, πολύ λίγες. Στην Αλβανία, και συγκεκριμένα κατά μήκος της ακτογραμμής Χιμάρας- Αγίων Σαράντα, οπού το παραπάνω δράμα ξετυλίχθηκε, τέτοια συμβάντα είναι πολύ συχνά.

Η Χιμάρα στην ελληνική μυθολογία, μια συλλογή επτά χωριών που καλύπτουν το χώρο ανάμεσα στα Ακροκεραύνια όροι και την παρθένα, σαν κόσμημα, Ιόνια ακτή, λεγόταν ότι ήταν μια από τις εισόδους του Κάτω Κόσμου. Οι Χιμαριώτες, σκληραγωγημένοι και πολεμιστές, είχαν αυτονομία σε όλη τη διάρκεια της τουρκικής επιβολής και πολέμησαν για την ένωση της Βορείου Ηπείρου με την Ελλάδα κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, κατέληξαν να δουν τη πατρίδα τους να ενσωματώνεται στο αλβανικό κράτος. Εξαιτίας αυτού και επειδή σε αντίθεση με άλλες ελληνικές περιοχές της Βορείου Ηπείρου, αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τους κομμουνιστές στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το σταλινικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα αρνήθηκε να συμπεριλάβει την περιοχή στην αυθαίρετα καθορισμένη «μειονοτική ζώνη» οπού τα ελληνικά μπορούσαν να μιλιούνται ελεύθερα. Σύμφωνα με τους αλβανούς δεν έζησαν Έλληνες στην Χιμάρα επομένως το να μιλάς ή να διαβάζεις στα ελληνικά ήταν εκτός νόμου.

Αντιληφθείτε, επομένως, την έκπληξη των Αλβανών πολιτών, εμποτισμένων με δεκαετίες εθνικιστικής προπαγάνδας, όταν μαθαίνουν μετά την πτώση του κομμουνισμού ότι αυτή η «αλβανική» περιοχή όχι μόνο εκλέγει συστηματικά Έλληνες στο κοινοβούλιο, σε πολιτειακά συμβούλια και σε τοπικές εκλογές αλλά και το 85% του τοπικού πληθυσμού προσδιορίζει τον εαυτό του ως Έλληνα.

Ενώ, κάποιοι προσπαθούν να εξηγήσουν αυτό το ανησυχητικό φαινόμενο, υποστηρίζοντας ότι οι Χιμαριώτες είναι εξαπατημένοι Αλβανοί που έχουν πέσει θύματα της ελληνικής προπαγάνδας, άλλοι καταφεύγουν σε πιο ύπουλα μέσα. Θυμάμαι να σταματάω στην πλατεία του σκονισμένου Αγίου Βασιλείου, ένα κάποτε ελληνικό χωριό που τώρα είναι καθαρά αλβανικό, για να αγοράσω λίγο νερό. Στον τοίχο την πλατείας , με μεγάλα ελληνικά γράμματα μια επιγραφή προκήρυττε : «ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ.» . Μόνο όταν φτάνει κανείς στα περίχωρα της Χιμάρας και βλέπει τέτοια γκράφιτι όπως: «Θέλωμε Ελληνικά Σχολεία,» ξεκινά να ξεφεύγει από το δυσάρεστο συναίσθημα που απορρέει από την διάσχιση των εθνοτικών ρηγμάτων.

Κάποιοι Αλβανοί από το Κόσσοβο που κατέβηκαν στην ακτή από τη μεσόγεια περιοχή τους και απρόσμενα συνάντησαν τέτοιου είδους εκδηλώσεις Ελληνικής ταυτότητας, όπως την επίδειξη της ελληνικής σημαίας και τη χρήση της ελληνικής γλώσσας από τους ντόπιους ,νοιώθουν εξαιρετικά θυμωμένοι και σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούμενοι στη βία για να αποκαταστήσουν την αλβανική ηγεμονία όπως αυτοί την αντιλαμβάνονται ,στην περιοχή. Το 2010, ο εθνομάρτυρας Αριστοτέλης Γκούμας, σύρθηκε έξω από το μαγαζί του στην Χιμάρα από Αλβανούς που που τον κατεδίωκαν επειδή μίλαγε ελληνικά στις εγκαταστάσεις του. Πέρασαν από πάνω του επανειλημμένα με το μηχανοκίνητο όχημά τους και τον σκότωσαν. Αν και έγιναν συλλήψεις, δεν καταγράφηκε καμία καταδίκη εναντίων των δραστών. Το γεγονός αυτό αγνοήθηκε εκτεταμένα από τους Έλληνες της Ελλάδας και δίκαια. Εξάλλου, αφού έχουμε αγκαλιάσει όλοι την μονογλωσσία με τόση θέρμη, γιατί να ενδιαφερόμαστε εάν κάποιοι άνθρωποι που έχουν στερηθεί την χρήση της μητρικής τους γλώσσα για σαράντα χρόνια είναι τώρα έτοιμοι να πεθάνουν για το προνόμιο της ομιλίας της; Αν μη τι άλλο, η επιμονή τους στη διατήρηση της γλώσσας τους, στο ενδεχόμενο των βασανιστηρίων, της εξορίας και της φυλακής παρουσιάζει τις πενιχρές μας προσπάθειες, οπού οι περισσότεροι από τις μετέπειτα γενιές δεν μπορούν να διαχειριστούν ακόμα και την πιο βασική συζήτηση στα ελληνικά, όπως όλα τα αναποτελεσματικά.

Ο Αριστοτέλης Γκούμας υπέμεινε έναν τρομερό θάνατο για την γλώσσα του και την εθνικότητά του και κανείς εκτός Βορείου Ηπείρου δεν ενδιαφέρθηκε. Ο Νίκος, ένα νεαρό αγόρι από τον Μεσαπόταμο, που έτυχε να βρίσκεται σε μια ιδιωτική παραλία στους Αγίους Σαράντα με τις δύο αδερφές του, και είναι ο πρωταγωνιστής του όχι και τόσο φανταστικού σεναρίου μας, παραλίγο να πνιγεί επειδή μιλούσε ελληνικά και σώθηκε την τελευταία στιγμή. Είναι ευτυχές το ότι σώθηκε από τη μοίρα του αλλιώς και αυτός θα είχε αγνοηθεί από τους άνετους και αυτάρεσκα ναρκωμένους, σε όλο τον κόσμο ,συμπατριώτες του. Δεν είναι πλέον κοινότυπο να ρωτήσει κανείς πόσοι ακόμα Έλληνες πρέπει να πεθάνουν στη Βόρειο Ήπειρο μέχρι να καταλάβουμε ότι το κράτος έχει αποτύχει να τους δημιουργήσει την αίσθηση της ασφάλειας και μια δομή οπού τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα στην ελευθερία της θρησκείας και στον εθνικό δεσμό είναι σεβαστά και προστατεύονται Για την απάντηση, στο ενδεχόμενο της ελληνικής και της παγκόσμιας αδιαφορίας είναι τώρα παγερά εμφανής: όσοι χρειαστούν μέχρι οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου είτε να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστοίες, είτε να εγκαταλείψουν μια πεισματάρικη δέσμευση στην ιδέα ότι είναι Έλληνες, κάτι που τους έχει φέρει μόνο δυσκολίες, πόνο και διώξεις και κανένα είδος κέρδους.

Εάν ποτέ βρεθείτε στην Βόρειο Ήπειρο, προσπαθήστε να φτάσετε στο φυλλώδες χωριό Λάμποβο. Μόλις φτάσετε αναζητήστε το σπίτι του Ευάγγελου Ζάππα. Καθώς φτάνετε στο θρυμματισμένο ερείπιο, κατάφυτο με τα ζιζάνια και τις κληματαριές του χρόνου, σκεφτείτε ότι επισκέπτεστε το σπίτι ενός Βορειοηπειρώτη που: έχτισε το Ζάππειο κτήριο στην Αθήνα, έχτισε το Καλλιμάρμαρο στάδιο στην Αθήνα, αναβίωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και έχτισε σχολεία σε όλο το μήκος και πλάτος του ελληνικού κόσμου. Αφού τελειώσετε την ονειροπόληση πάνω στην ματαιότητα των ματαιοτήτων, πηγαίνετε στην Μοσχόπολη και δείτε εάν μπορείτε να εντοπίσετε την οικία του Γεωργίου Σίνα, διπλωμάτη και ιδρυτή του Αρσάκειου κολλεγίου στην Αθήνα και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θα μπορούσατε, εάν σας ενδιέφερε τόσο, να επισκεφτείτε αμέτρητα τέτοια χωριά και έρημα μέρη και να εντοπίσετε ένα ευδιάκριτο μοτίβο, οπού η συντριπτική πλειοψηφία των ευεργετών της σύγχρονης Ελλάδας, που της χάρισαν τα ιδρύματα που της έδωσαν τουλάχιστον την ευκαιρία της βιωσιμότητας, προέρχονταν από την Βόρειο Ήπειρο και έδωσαν τα πάντα στην σύγχρονη Ελλάδα , σε βάρος της γενέθλιας γης τους, η οποία δεν έχει επωφεληθεί ούτε με ένα ίχνος από την αγάπη για την πατρίδα των πιο διάσημων γιων της.

Το σενάριό μας θα μπορούσε να τελειώσει με τις τραυματισμένες αδερφές του νεαρού Νίκου αρνούμενες να μιλούν ελληνικά. Όμως ένα πράγμα είναι ανησυχητικά βέβαιο. Παρά την αδιαφορία των συμπατριωτών τους, και στο ενδεχόμενο της αποδοκιμασίας και του κινδύνου, οι Βορειοηπειρώτες θα συνεχίσουν απαθώς να ασπάζονται το ελληνισμό τους επειδή δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά μέχρι το πικρό τέλος.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΥΜΝΙΟΣ

ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

Μελβούρνη 5 Οκρωβρίου 2011

Η Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αυστραλίας επικροτεί και υποστηρίζει την απόφαση της Δ.Ε.Ε.Ε.Μ «Ομόνοια» και του Κόμματος Ένωση Ανθρωπινών Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ), να απέχουν από την επικείμενη απογραφή πληθυσμού στην Αλβανία, εφόσον αυτή δεν πληροί τις προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί εθνικών μειονοτήτων, και στοχεύει στη συρρίκνωση και τον αφανισμό του ελληνισμού στις προαιώνιες εστίες του, στη Βό...ρειο Ήπειρο.Μία «απογραφή» που παραχαράσσει και ποινικοποιεί την αρχή του αυτοπροσδιορισμού, που συντελείται με την παραβίαση της αρχής της ελεύθερης βουλήσεως και που σκοπό έχει να αλλοιώσει και να παραποιήσει την δημογραφική και εθνογραφική πραγματικότητα της Βορείου Ηπείρου δεν μπορεί παρά να είναι απαράδεκτη για τους απανταχού της γης Ηπειρώτες.Η γενναία απόφαση της Δ.Ε.Ε.Ε.Μ «Ομόνοια» και του Κόμματος Ένωση Ανθρωπινών Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ) ας αποτελέσει αφετηρία αγώνων όλων των Ηπειρωτών για την διεκδίκηση μια δίκαιης και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές απογραφή.

Κωνσταντίνος Καλυμνιός
Γραμματέας.

PFA LECTURE ON NORTHERN EPIRUS ISSUE

Στα πλαίσια των σεμιναρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού που διεξάγονται στην Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτώριας, την Πέμπτη 18 Αυγούστου 2011, ο γραμ΄ματέας της ΄Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας, Κώστας Καλυμνιός έδωσε διάλεξη με θέμα: "Το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα - Ιστορικό και Εξελίξεις." Το πολυπληθές ακροατήριο, το οποίο απαρτίζονταν κυρίως από νέους της δεύτερης και τρίτης γενιάς προβληματίστηκε και ευαισθητοποιήθηκε για την συνεχόμενη κατάσταση στη Βόρειο Ήπειρο, την άγρια δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα στη Χειμάρρα και ιδιαίτερα για το γεγονός ότι το ζήτημα αυτό δεν λαμβάνει τη δημοσιότητα που του αρμόζει.

Η Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αυστραλίας έχει συνδράμει στην διεξαγωγή των σεμιναρίων, παρουσιάζοντας επίσης τον Ιούλιο διαλέξεις γύρω από την Ελληνική συμβολή στην Αναγέννηση καθώς και την Ελληνική επιρροή πάνω στο Ισλάμ.

On 18 August 2011, PFA secretary Kostas Kalymnios gave a lecture at the GOCMV on the history and current status of the Northern Epirus Issue. Attendees expressed their concern at the status of the Greek minority in Northern Epirus, in the light of the recent racist killing of Aristotelis Goumas in Cheimarra, as well as the fact that the issue is given little or no publicity by the mainstream Greek and Greek-Australian media.

ΕΦΥΓΕ Η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΥΛΟΥ, Η ΓΗΡΑΙΟΤΕΡΗ ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

Υπάρχουν άτομα που περνούν ολόκληρη την ζωή τους φαινομενικά στην αφάνεια. Όμως, με το παράδειγμά τους, με την γενναιότητά τους, την στοϊκότητά τους, το απαράμιλλό τους ήθος και την απέραντη τους αγάπη, αγγίζουν τις καρδιές και τις ψυχές όλων όσων έρχονται σε επαφή μαζί τους.
Ένα τέτοιο άτομο υπήρξε και η Παναγιώτα Παύλου, η γηραιότερη Ηπειρώτισσα στην Αυστραλία, η «γιαγιά Πανάγιω,» για όσους τη γνώριζαν, η οποία απεβίωσε σε ηλικία 105 χρονών, στις 20 Ιουλίου 2011. Με το πέρασμα της, η παροικία μας χάνει μία ιστορική και διαχρονική μορφή, η οποία γεννήθηκε στο Πέραμα Ιωαννίνων, με καταγωγή από το Σούλι, στις αρχές του περασμένου αιώνος και ως υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έζησε την θρυλική απελευθέρωση των Ιωαννίνων και την προσάρτηση της Ηπείρου στην Ελλάδα. Η βαθύτατα ανθρωπιστική της αντίληψη των γεγονότων εκείνων θα επικεντρωθεί όχι τόσο στον εθνικό θρίαμβο, αλλά στην απώλεια: «Οι Τούρκοι του χωριού άκουγαν τις ζητωκραυγές και έκλαιγαν. Ήξεραν ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τους φίλους τους. Έχασαν τα πάντα,» μας εξιστορούσε και σκουπίζε από τα μάτια της τα δάκρια που έχυνε για κάποιους χαμένους Τούρκους του 1912.
Η αντίληψή της δικαιώνεται από την ίδια της τη ζωή, όπου μία απώλεια διαδέχτηκε την άλλη. Μωρό ακόμα χάνει τους γονείς της και χωρίζεται από τα αδέρφια της. Η τραυματική αυτή εμπειρία την γαλουχεί τόσο στην αντοχή του πόνου, όσο και στην συμπόνια για τον συνάνθρωπο. Δυναμώνει την προσήλωσή της στην οικογένεια αλλά και στην αλληλεγγύη με τους συγχωριανούς της. Στη συνέχεια, θα ζήσει τα δεινά χρόνια του πολέμου και της Κατοχής. Θα δει τα γύρω χωριά να καίγονται από την θηριωδία των Γερμανών και θα ζήσει την αγωνία του επικείμενου ολοκαυτώματος του δικού της χωριού. Το ήθος και η αξιοπρέπειά της δεν θα την επιτρέψουν όμως να γίνει βουβή μάρτυρας της γενοκτονίας της Εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων από τους Ναζί. Αντίθετα, μαζί με άλλους συγγενείς της, θα προσπαθήσει να ταΐσει, να κρύψει και να φυγαδέψει πολλούς από αυτούς. Είναι μια σχεδόν άγνωστη πτυχή της ζωής της, που θα την ανακαλύψει στα εγγόνια και τα δισέγγονά της μετά το πέρασμα μισού σχεδόν αιώνος. Θα ακολουθήσουν άλλα γεγονότα, φρικτά, στα οποία θα υπαινιχθεί και μόνο. Η ιστορία του βιώματος του καθενός απαρτίζεται όχο μόνο από αυτά που σου εξιστορεί αλλά και από αυτά που απορρίπτει. Η ιστορία της γιαγια-Πανάγιως είναι αυτή της καρτερικότητας διαμέσου του διαχρονικού πόνου.
Την ίδια εποχή, θα χάσει τον άνδρα της, και δύο μικρά παιδιά. Χήρα, με τέσσερα ορφανά, οι πέτρινες συγκυρίες του Εμφυλίου δεν θα της επιτρέψουν να τα πενθήσει, αλλά θα ριχθεί αμείλικτα στον σκληρό αγώνα να ζήσει την οικογένεια της. Τα εμπόδια πολλά αλλά οι επιλογές λίγες. Μισόν αιώνα αργότερα σε ηλικία 93 ετών, καθ’ οδόν για τα Γιάννενα, θα προσπαθήσει να μου μεταφέρει, με την Ηπειρώτική της προφορά, την απόγνωση μιας απροστάτευτης μάνας και χήρας που βλέπει τα παιδιά της να πεινούν: «Ο, τι και να συμβεί, όσο και να πονάς, όσο και να νομίζεις ότι χάθηκαν τα πάντα, εσύ θα σκωθείς. Κι αν δεν μπορείς να σκωθείς, θα συρθείς και θα κάνεις το καθήκον σου. Γιατί θες δε θες, ο ήλιος θα φέξει και θα φέρει το πρωί.» Το παράδειγμα αυτό, της ακαμψίας και της επιμονής, έγινε ιδεολογία ολόκληρης της οικογένειας μας.
Οι χωριανοί της θυμούνται μια κυρά τότες Πανάγιω απελευθερωμένη από τις ταξικές και άλλες προκαταλήψεις μιας στείρας εποχής. Σε αυτήν προσέφευγαν τα ορφανά του χωριού για παρηγοριά, τα μικρά παιδιά όταν ήταν να τιμωρηθούν από τους γονείς της για τις ζαβολιές τους, οι χαροκαμένες μανάδες για να ξεφορτώσουν τον πόνο τους, καθώς και αυτοί που θεωρούνταν κατώτεροι – οι Γύφτοι, οι Εβραίοι και οι πρόσφυγες, Για όλους είχε έναν καλό λόγο, ένα κομμάτι ψωμί, ή έστω κι ένα λουλούδι.
Το 1964, θα μεταναστεύσει στην Αυστραλία με την εγγονή της. Εγκαθίσταται στο Flemington όπου θα γίνει η «γιαγιά» της περιοχής, φυλάγοντας και προσέχοντας τα παιδιά όλων των νεομεταναστών, Ελλήνων και μη, που έπρεπε να εργαστούν και δεν είχαν την ευχέρεια να μεγαλώσουν τα ίδια τους τα βλαστάρια. Θα δει στα πρόσωπα όλων των μωρών, όλων των παιδιών που μεγάλωσε, τις μορφές των δύο παιδιών που έχασε και δεν θα πάψει, ακόμη και στις τελευταίες τις στιγμές, να τα θρηνεί. Ολόκληρη γενιά παιδιών μεγάλωσε στα χέρια της γιαγια-Πανάγιως, και όλα έχουν θερμανθεί από τον ζεστό πυρήνα της καρδιάς της. Σήμερα, οικογενειάρχες με παιδιά δικά τους, μεταφέρουν στις επόμενες γενιές την αγάπη και το παράδειγμα ήθους και καλοσύνης που τους το εμφύσησε μία «ασήμαντη» αλλά επιβλητική γιαγιά.
Συνέχισε να υπηρετεί και να φροντίζει το νοικοκυριό της, καθώς και την ευρύτερη οικογένειά της, ως και τα ενενήντα οχτώ της χρόνια. Την ιστορία του χωριού, των παιδικών χρόνων της μητέρας μου, αλλά και τα ηθικά διδάγματα τα οποία είναι τόσα απαραίτητα στην διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός νέου τα έμαθα στην κουζίνα, βλέποντας τη γιαγιά να πλάθει πίτα με την μητέρα μου. Το κάθε φύλλο που άνοιγε, μία ακόμη ιστορία, μία ακόμη παρατήρηση, ένα ακόμα γεγονός που θα έπρεπε να ξεχαστεί αλλά τσούζει ακόμα. Διότι η τύχη της φυλάει ακόμη πένθος. Θα χάσει ακόμη έναν εγγονό κι έναν δισέγγονο κι όμως θα συνεχίσει να προσφέρει στους γύρω της, χωρίς να αφεθεί ολότελα στο θρήνο.
Στην εκατοστή επέτειο των γενεθλίων της (ημερομνηία αμφισβητήσιμη εφόσον οι χωριανοί της χρονολογούν την γέννησή της το 1904 και όχι το 1906), τη ρώτησα: «Τι να σου ευχηθώ γιαγιά; Δεν μπορώ να σου ευχηθώ να τα εκατοστίσεις. Τα πέρασες ήδη τα εκατό. Θα τα χιλιάσεις σίγουρα.» Με κοίταξε με τα μικρά μαύρα διαπεραστικά της μάτια, που είχαν την ιδιότητα να μαντεύουν και την πιο ασήμαντη μου σκέψη και μου έσφιξε το χέρι. «Τι να μου ευχηθείς;» μου απάντησε. «Για δες γύρω, τόσους νοματαίους. Έχω τέσσερα παιδιά, δέκα εγγόνια και δεκαέξι δισέγγονα. Είναι δικοί μου άνθρωποι. Όλοι δικοί μου. Τι άλλο να μου ευχηθείς; Δόξα τω Θεώ χιλιάδες φορές.» Αξιόλογο δε είναι το γεγονός ότι η αιωνόβια πλέον γιαγιά, συνέχιζε να μας δίνει συμβουλές που αφορούσαν απόλυτα την καθημερινή μας ζωή. Η δική της ματιά διαπερνούσε τις προκαταλήψεις και της πεπαλαιωμένες νοοτροπίες παλιών εποχών διότι επικεντρώνονταν πάντοτε στον άνθρωπο. Οι πικρές εμπειρίες του παρελθόντος την έμαθαν τι ακριβώς έχει σημασία στη ζωή. Έτσι, συνέχισε ως το τέλος της, να αποτελεί το επίκεντρο της οικογένειάς της. Ο πόνος μας για την απώλειά της είναι απερίγραπτος.
Όταν ραγιστεί το θεμέλιο ενός οικήματος, μέλλει να καταρρεύσει. Η γιαγια-Πανάγιω όμως έχτισε θεμέλια βαθιά, θεμέλια ανθρωπιάς και καλοσύνης που δεν πρόκειται να ραγίσουν ποτέ. Δεν έμαθε ποτέ γράμματα, ούτε διακρίθηκε σε κανέναν δημόσιο ή επαγγελματικό τομέα. Όμως η προσφορά της στην παροικία είναι αμέτρητη. Ας αναπαυτεί εν ειρήνη.

Kώστας Καλυμνιός